Newcomers

Sınır kapısında yapılması gerekenler


Kanada'ya göçmen olarak geldiğinizde sınır kapısında veya havaalanında sahip olduğunuz göçmen vizesi ile birlikte göçmenlik bürosuna alınacaksınız. Buradaki görevli kişiler sizinle bir görüşme yapacaklardır. Türkiye'de başvuru sırasında (veya konsolosluktaki görüşme sırasında) göstermiş olduğunuz belgeler (evlilik cüzdanı, banka hesap dökümanları gibi belgelerin aslı ve onaylı tercümelerini) bu sırada tekrar istenebilir. Bu yüzden pasaportunuz ve göçmenlik vizeniz dışındaki önemli diğer evraklar da mutlaka yanınızda bulunmalıdır.

Göçmen bürosundaki görevlinin üzerinde durması en olası unsur finansal durumunuzdur. Göçmen statüsünü kazanıp, ülkeye yeni gelmiş bir şahıstan beraberinde yaklaşık 12,000 Kanada Doları bulundurması beklenir (başvurunuz sırasındaki beyan ettiğiniz tutar). Bu tutarı nakit, banka çeki veya seyahat çeki şeklinde taşıyabileceğiniz gibi daha önceden Kanada'daki bir bankaya havale yaptırmanız da mümkündür. Bu durumda havale ve diğer banka dökümanlarınızın mutlaka yanınızda olması gerekmektedir.

Göçmenlik görevlileri size eğitiminiz, mesleki tecrübeleriniz ile ilgili sorular yöneltebilir. Böyle bir duruma hazırlıklı olmanızda fayda vardır.

Bütün evrak işlemleri bittikten sonra göçmenlik görevlisi pasaportunuzdaki tek girişlik vizenizi onaylayacak ve göçmenlik bürosundaki işlemleriniz sona erecektir. "Permanent Resident" kartiniz belirteceğiniz adresinize daha sonra postalanacaktir. Buradan çıktıktan sonra bavullarınız ile birlikte gümrük (customs) bölümüne alınabilirsiniz. Gümrükte beraberinizdeki eşyalara ait bir döküman istenecektir: "Goods-with-me" ve "goods-to-follow" adı altında iki adet liste oluşturmanız istenecektir. Bunlar beraberinizdeki eşyalar ve sonradan getirteceğiniz eşyalarınız için oluşturulacak listelerdir. Özellikle ikinci listeyi Kanada'ya girmeden önce yapmanızda fayda vardır. Bu listeleri yaparken eşyanın cinsini ve değerini Kanada Doları cinsinde belirtmeniz istenir. Ayrıca elektronik cihazların seri numaralarını da yazmalısınız. Bulisteyi iki nüsha yapmanız gerekmektedir, ilk nüsha gümrük görevlisinde kalacak, ikincisi ise onaylandıktan sonra sizde kalacaktır. Kanada'ya yapacağınız ikinci ve sonraki girişlerde eğer eşya getirecekseniz "goods-to-follow" listenizin mutlaka yanınızda olması ve getireceğiniz eşyanın listede olması gereklidir. Aksi taktirde gümrüğe tabi tutulabilirsiniz. (Bütün giriş ve çıkışlarınızda yanınızda yiyecek getirmemeye özen gösteriniz.) Gümrük ile ilgili ayrıntılı bilgileri aşağıdaki bağlantıdan bulabilirsiniz.

Customs

Hemen her yeni göçmen gibi muhtemelen sizin de yanınızda eşyalar ya da valizleriniz olacaktır. Eşyalarınızı taşıyabileceğiniz el arabalarını bozuk para veya kredi kartı kullanarak ödünç alabilirsiniz. Bozuk para elde etmek için ise döviz bozdurabileceğiniz döviz gişesi ya da otomatik makinalari görevlilere sorabilirsiniz. Eşyanızı taşıdiktan sonra el arabasını toplama noktalarına geri götürdüğünüzde bozuk paranızı iade alırsınız (kredi kartı kullandıysanız yine bozuk para olarak iade alırsınız).

Yeni Sigorta Numaranız "SIN"
(Social Insurance Number)


Kanada'da yapacağınız her türlü resmi işlem esnasında SIN numarası size sorulacaktır. Özellikle banka hesabı açtırırken, iş başvurusu yaparken veya ev kiralarken SIN numaranızı kullanmanız gerekecektir. Bu yüzden Kanada'ya vardığınızda öncelikle bir SIN numarası edinmelisiniz. Herhangi bir "Human Resources Canada" bürosuna gittiğinizde bu işi kolaylıkla halledebilirsiniz. Başvuru için pasaport, ikinci bir kimlik ve göçmen vizenizin (IMM-1000) yanınızda olması gerekmektedir. SIN kartınızın size ulaşması için o an ikamet ettiginiz adres sorulacaktır. Bunun için eğer verebileceğiniz sabit bir adresiniz yoksa herhangi bir tanıdığınızın adresini kullanabilirsiniz. Eğer başvuru için böyle bir adres temin edemezseniz size yakın bir "MAIL Box" şirketinden kendi adınıza bir posta kutusu kiralayabilir ve bu kutu numarasını posta adresiniz olarak kullanabilirsiniz.

SIN kartınız başvuruyu yaptıktan 3-4 hafta sonra formda belirttiğiniz adrese posta ile gönderilecektir.

SIN kartınızı sizden başkasının kullanması kanunen yasaktır. SIN numaranız üzerinden sizin kişisel bilgilerinize ulaşılarak kredi kartı dolandırıcılığı yapılabilir. Ya da sizin SIN numaranız kullanılarak kurulan bir işin vergileri sizden sorulacaktır. SIN kartınızın ve diğer kimlik bilglerinizin güvenliği ve kimlerin sizden kart numaranızı sorabilecegini Kanada Güvenlik Komisyonu'nun internet sayfasından öğrenebilirsiniz.

SIN kartı ile ilgili detaylı bilgileri ilgili siteden temin edebilirsiniz.

Sağlık Kartı (Health Card) Başvurusu

Kanada genelinde vatandaşlar için bütün sağlık harcamaları (göz, diş ve "chiropractor" muayenesi harcamaları ile bazı özel durumların dışında) ücretsizdir. Sağlık hizmetlerinden yararlanmak için öncelikle sağlık kartı (health card) sahibi olunması zorunludur. Ailenizde sizinle beraber göçmen statüsünde gelen her kişi için ayrı bir sağlık kartı olması gerekmektedir. SIN numaranızı aldıktan hemen sonra sağlık kartı için başvurmalısınız.

Eğer Ontario veya British Columbia eyaletlerinden birine yerleşiyor iseniz, ilk 3 ay sağlık kartından yararlanamazsınız. Diğer eyaletlerde ise böyle bir bekleme süreci yoktur. Kartınızı elde ettiğiniz günden itibaren kullanabilirsiniz. Ontario veya British Columbia eyaletine gelecekler için ilk 3 ay özel sağlık sigortası yaptırmaları tavsiye edilir. Aksi takdirde 3 aylık zaman içinde her türlü sağlık harcamaları şahsen ödenmek zorunda kalınacaktır.

Sağlık kartı için her eyaletin uygulaması ve başvuru formları farklıdır. Bundan dolayı gideceğiniz eyaletin sağlık sistemi bağlantısına gidip detayları öğrenmenizi tavsiye ederiz.

Alberta
British Columbia
Manitoba
New Brunswick
Newfoundland ve Labrador
Nova Scotia
Ontario
Prince Edward Island
Quebec
Saskatchewan

Sağlık kartınız olduğu sürece istediğiniz herhangi bir doktora gidebilirsiniz. Genelde herkesin bir aile doktoru vardır ve sizi bu doktor muayene eder. Daha sonra rahatsızlığınıza göre uzman doktora veya hastaneye sevk edilirsiniz.

Kanada'ya gelmeden önce kendinizin ve bilhassa çocuklarınızın sağlık raporlarını ve aşı karnelerini yanınıza almayı ihmal etmeyin. Doktorlar sağlık geçmişiniz ile ilgili her türlü detayı öğrenmek isteyeceklerdir.

Turist ve öğrencilerin dikkatine !

Kanada'da bulunduğunuz süre içinde sağlık sigortası edinmelisiniz. Kanada Göçmenlik Bürosu (Immigration Canada), bütün turist ve ögrencilerin sağlık sigortasına sahip olmasını istemektedir. Eğer Türkiye'de sağlık sigortası almadıysanız, Kanada'dan temin edebilirsiniz.

Aylık sigorta ortalama 60 Kanada Doları'dır. Dil okulları size bu konuda yardımcı olacaktır.

Herhangi bir acil durumda (özellikle kayak ve buz pateni gibi faaliyetlerle ilgili iseniz ) sigortanız sizi tedavi için yüklü bir fatura ödemekten kurtaracaktır.

Banka Hesabı


Türkiye'den gelmeden kısa bir süre önce Kanada'da belirleyeceğiniz bir bankaya paranızı "isminize" havale edebilirsiniz. Ülkeye vardığınızda havale yapmış olduğunuz bankanın herhangi bir şubesinde kendi adınıza hesap açtırmanız problem olmayacaktır. Daha önce belirtildiği gibi bu işlem için SIN numaranız sorulacaktır. Alacağınız SIN başvuru kağıdını ve kimliğinizi beraberinizde götürmelisiniz. Hesap açtırdığınız gün, banka size harcamalarınız için gerekecek geçici bir banka kartı (Debit Card) verecektir. Asıl kart ise 7 ila 10 gün içinde adresinize postalanacaktır.

Banka kartınızı kullanırken bazı bankaların her kullanım için kesinti yaptığını gözardı etmemelisiniz. Bu nedenle kartınızı kullanmaya başlamadan önce banka hesabınızın işleyiş ayrıntılarını (monthly fee, transaction fee gibi) gözden geçirmeyi ihmal etmeyin. Paranızı GIC (Guaranteed Investment Certıfıcates; vadeli hesap) tipi hesap açtırarak değerlendirebilirsiniz. Banka hesabı açtırmak için ikinci bir yöntem ise Türkiye'den alacağınız döviz çekini yanınızda getirmek olacaktır. Bu durumda herhangi bir Kanada bankasında hemen hesap açtırabilirsiniz. Bu arada çekin Kanada Doları olmasına dikkat etmelisiniz. Aksi takdirde başka bir para birimindeki çekiniz 30 güne kadar bankada tutulabilir. Son zamanlarda internet üzerinden "On-line" bankacılık Kanada'da yaygın hale gelmiştir. İşlemlerinizi, internet hesabı açtırarak banka şubesine gitmeden kolaylıkla yapabilirsiniz. Bazı bankaların internet adresleri aşağıda bilginize sunulmuştur.

Bank of Montreal
Canada Trust
CIBC
Royal Bank
Scotia Bank
TDBank

Kredi Kartı Kullanımı



Kanada'da günlük yaşamda kredi kartı kullanımı çok yaygındır. Nakit paradan çok kredi kartı size yardımcı olacaktır. Bir iş yerinde çalışmaya başladığınızda en kısa zamanda bir kredi kartı edinmelisiniz.

Kredi kartı sadece ödemeler için bir araç değil aynı zamanda sizin kişisel dökümanınızdır. Böylelikle büyük harcamalarınızda (ev veya araba alımı ya da kredi başvurusunda) kredi kartı özgeçmişiniz gözden geçirilerek ne kadar güvenilir bir alıcı olduğunuz denetlenir. İyi bir kredi kartı geçmişi için ödemelerinizi zamanında yapmalısınız.

Kredi kartı alırken diğer dikkat edilecek hususlar ise senelik kart ücreti ve kartın faiz oranı olmalıdır (kredi kartı faiz oranları %18 mertebesindedir).

Kredi kartı almak için bankalar Kanada'daki ilk aylarınızda biraz nazlı davranabilir. Sizden bankalarında belli bir süre toplu bir para bulundurmanızı ya da ortalamanın üzerinde aylık gelirinizin olmasını isteyebilirler. Bay, Zellers, Wall-Mart, Eatons gibi mağazaların sadece o mağazalarda geçerli olan kredi kartlarına başvurarak kredi geçmişinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz. Ancak bu mağazaların kredi faizleri bankalara oranla yaklaşık iki kat daha fazladır. Bu kartlar için aylık minimum ödemeyi seçerseniz ya da ödemelerinizi geciktirirseniz, gecikme cezasına ek olarak %32'leri bulan kredi faizi ödemek durumunda kalabilirsiniz.
Konaklama ve Yerleşim

Kanada'ya vardığınızda geçici olarak yanında kalabileceğiniz herhangi bir tanıdığınız yoksa dikkatle seçeceğiniz bir otelde kalabilirsiniz.

YMCA tipi konaklama yerleri eğer yalnızsanız rahat edeceğiniz yerlerdir. Bu tip moteller ucuz ve güvenlidir. Rezervasyon ve daha ayrıntılı bilgi için :

YMCA

Çocuklu çiftler için günlük, haftalık ve aylık olarak kiralanabilen, içinde mutfak ve banyosu bulunan, mobilyalı oda sağlayabilecek konaklama yerleri mevcuttur. Rezervasyon için interneti kullanmak hızlı ve kolay olabilir. Fakat aynı zamanda yanıltıcı olması da mümkündür. Özellikle kalite ve rahatlık açısından memnun kalmama olasılığını gözönünde bulundurarak sadece bir kaç geceliğine rezervasyon yaptırmak daha yararlı olacaktır. Böylelikle memnun kalınmadığı takdirde kolaylıkla başka bir otele geçiş yapılabilir. Kalitesinden emin olunmadığı sürece uzun süreli rezervasyonlardan kaçınmalıdır.


Diğer bir konaklama tarzı ise "Bed & Breakfast" diye adlandırılan konaklama şeklidir. Kısaca "B&B" diye tanımlanır. Kanada'da çok yaygın olarak bulunur. Genelde büyük evleri olan kişiler evlerindeki fazla odaları bu şekilde günlük veya haftalık olarak (sabah kahvaltısı dahil olmak üzere) kısa dönemler için kiraya vermektedir. Gideceğiniz yere en yakın "Bed & Breakfast" mekanlarına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Bed&Breakfast

Uzun süreli yerleşimler için apartman veya ev kiralamak araştırma gerektirecektir. Bunun için internet kullanışlı bir kaynak olabilir. Aynı zamanda günlük gazetelerdeki küçük ilanlar ve özel olarak hazırlanmış yerel kiralık konut dergileri yardımcı olacaktır. Örneğin Toronto civarında konut arayanlar için herhangi bir cadde üzerinde bulunabilecek ücretsiz "Renters" dergisi güncel ve pratik bir kaynaktır. Konut kiralarken kira sözleşmesi için gerekli bazı evraklar sizden istenecektir. Bunlar öncelikle SIN numaranız, banka hesap dökümanınız, bir iş yerinde çalıştığınıza dair işverenden alınmış evrak olacaktır. Sizden sözleşme gereği ilk ve son ayın kira ücretini peşin olarak talep edebilirler. Ve eğer henüz herhangi bir işyerinde çalışmıyorsanız bu konuda bir takım zorluklarla karşılaşabilirsiniz (6 ay veya daha uzun bir dönemin kirasını peşin ödemek gibi). Kira sizleşmeleri genelde minimum bir senelik yapılır. Bir seneden sonra sözleşmeyi aylık olarak uzatma hakkınız olabilir. Bir seneden önce çıkma durumunda ev sahibi kiranın geri kalan kısmını ödemenizi veya yerinize başka bir kiracı bulmanızı (sublet) sizden talep edebilir. Su, ısıtma, otopark ve apartman genel giderleri çoğu zaman vereceğiniz kiranın içindedir. Kira sözleşmesini iyice incelemeden imzalamamanızı tavsiye ederiz. Ev kiralamak için size yardımcı olacak belli başlı siteler aşağıdadır:

Apartments Canada
Rent Canada
Rent.net
Viewit

Ehliyet Başvurusu, Araba Alımı ve Sigorta İşlemleri

Kanada yüzölçümü çok büyük bir ülkedir. Bu büyüklük günlük hayatı da etkilemektedir. Katedilecek mesafeler genelde uzun olduğundan özel taşıt kullanımı çok yaygındır. Aynı zamanda ülke genelindeki sert iklim koşulları da bunu gerektirmektedir.

Öncelikle ehliyet işlemlerinizi tamamlamalısınız.

Ehliyet başvurusu için gereken şartlar her eyalete göre değişmektedir. Araba satın alacaksanız mutlaka Kanada ehliyetine sahip olmanız gerekmektedir. Her eyaletin kendisine özgü bir ehliyet başvuru ve sınav tarzı vardır. Sınavlar çoktan seçmeli test ve direksiyon sınavı olarak iki kademeden oluşur.

Ehliyet Kanada'da araba kullanma haricinde çoğu yerde kimlik olarak sorulmaktadır.

Ehliyet başvuruları için gereken ayrıntılı bilgiyi aşağıdaki bağlantışardan temin edebilirsiniz.

Ontario eyaleti için

British Columbia eyaleti için

Özel araba alımı sırasında dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan birisi sigorta işlemleridir. Sigorta fiyatları sürücünün tecrübesine bağlı olarak farkılılk gösterir. Uzun süredir sürücü olanlar için sigorta fiyatları daha az tecrübeli olanlara nazaran daha ucuz olacaktır. Ayrıca Türkiye'den gelmeden önce mutlaka sigorta şirketinizden kaç senelik sigortalı olduğunuza dair bir belge temin etmenizde fayda vardır. Bu, size yıllık yüzde on ila yüzde 40 arasında bir indirim sağlayabilecektir.

Araba sigortası iki türlüdür. İlki "liability" diye adlandırılan zorunlu mali sorumluluk sigortasıdır. İkincisi ise" full coverage" diye adlandırılan tam kapsamlı kasko sigortadır. Sigorta şirketlerinin verdiği fiyatlar arasında büyük farklılıklar olabilir. Bundan dolayı sigorta işlemlerine başlamadan önce en az 3 veya 4 şirketten fiyat alınması tavsiye edilir.

Yeni Gelenler İçin Dil Kursları: LINC




Kanada hükümeti yeni gelen, İngilizce ve/veya Fransızcası iyi durumda olmayan göçmenler ve18 yaşından büyük birinci dereceden göçmen yakınları için ücretsiz dil kursları vermektedir. Altı yaşın altında çocuğunuz varsa, LINC kurslarına devam ettiğiniz sürece çocuğunuza ücretsiz olarak bakılacaktır. Ancak bu hizmet için bir süre sıra beklemek durumunda kalabilirsiniz. Bulunduğunuz yere uzak olan bir kursa yazılmak zorunda kalırsanız ve siz ve varsa eşiniz henüz bir işe girebilmiş değilseniz toplu taşıma giderleriniz için kurs idaresinden otobüs bileti talebinde bulunabilirsiniz. Bu kurslar hakkında daha fazla bilgi için ilgili siteye bakabilirsiniz.

Ayrıca kursların başlangıç ve bitiş tarihleri ve verildiği yer ile ilgili bilgiyi bulunduğunuz bölgenin yerel kütüphanesinden veya halk evinden "community center" temin edebilirsiniz.


Toronto Dahilinde Toplu Taşıma Araçları İle Ulaşım

Otobüs, metro ve tramvay kullanımı için, bilet, jeton, günlük kart, aylık kart (metropass), aktarma bileti (transfer) veya bozuk paraya gereksiniminiz vardır. Herhangi bir taşıta binildiğinde sürücü para bozmaz veya para üstü vermez. Bundan dolayı özellikle otobüs ve tramvay için eğer para kullanacaksanız tam olarak ne miktar gerekiyorsa onu bulundurmalısınız. Bilet, jeton, günlük ve aylık kartları metro istasyonlarından temin edebilirsiniz. Bir bilet/jeton 2.25 dolardır. Bilet ve jetonu 5'lik (9.50 $) veya 10'luk (19 $) olarak alabilirsiniz.

Hemen her şehirde, attığınız bilet gideceğiniz son durağa kadar geçerlidir. Bindiğiniz araç istediğiniz durağa kadar gitmiyor ya da o duraktan geçmiyor ise otobüs şöföründen ya da metro istasyonlarından alacağınız aktarma kağıtları ile belli noktalarda araç değiştirebilirsiniz. Ancak araç değiştirdiğinizde gitmek istediğiniz yöne giden ilk araca binmeniz gerekmektedir.

Her ay (metropass) aylık kart (98.50 $) satışa sunulur. Aylık kart ile her ayın ilk günü ile son günü arasında, tüm TTC hatlarından ve araçlarından sınırsız yararlanabilirsiniz. Aylık kart için fotoğraflı kimlik kartı gerekmektedir. Sadece -Sherbourne- metro istasyonundan bu kartı temin edebilirsiniz. Kimlik için gerekli fotoğraf orada yetkili tarafından çekilecektir (3.25 $). Kanada geçerli ehliyetiniz varsa kimlik olarak kullanılabilmektedir.

Metro istasyonlarından ücretsiz temin edeceğiz şehir haritaları oldukça detaylıdır. Toplu taşıma araçlarını kullanmasanız bile ilk günler ve muhtemelen de sonrasında bu haritanın çok faydasını göreceksiniz.

Metro, sabah saat 06:00'dan (pazarları 09:00) gece saat 01:30'a kadar hizmet vermektedir. Değişiklikler istasyon girişlerinde duyurulur.

Daha fazla bilgi için "Toronto Transit Commision (TTC)" kullanıcı kılavuzunu veya 24 saat/7 gün 393-INFO (393-4636) numaralı TTC bilgi hattını kullanabilirsiniz.

Ayrıca TTC 'nin Internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Taksi açılış tarifesi 2.75 dolar olup her kilometre için 1.32 dolar yazmaktadır.

Co-op Cabs (416) 504-4016, Diamond Taxicab Association (416) 366-6868.

Ontario ve Kanada'da şehirler arası yolculuk için: Greyhound şehirlerarası otobüs işletmesi (416) 367-8747, VIA şehirlerarası tren bilgi ve rezervasyon (416) 366-8411.


Para Bozdurma Bilgileri



Kanada'da bütün bankalarda döviz bozdurmak mümkündür.
(Pazartesi-Cuma 9:00 - 16:00 arası)



Toronto için:
Royal Bank (416) 974-0008
CIBC 1-800-465 2422
TD Dominion Bank (416) 932-1500
Ayrıca büyük alışveriş merkezleri ve şehir merkezlerinde bulabileceğiniz döviz bürolarını da kullanabilirsiniz. Ancak bu büroların hizmet ücretleri genellikle bankalardan daha fazla olmaktadır.


Kanadainfo sitesinden alintidir.